Denizciliğin tarihi neredeyse insanlık tarihi kadar eski olsa da, yatların ve teknelerin tarihi çok daha yakın bir zamana dayanır. Günümüzde genellikle gezi, mavi tur, mavi yolculuk veya yarış için kullandığımız tekne ve yatların tarihi aslında 14. Yüzyılda Hollanda'da başlar.
“Yat” Kelimesi Nereden Geliyor? “Yat” Kelimesinin Kökeni
İlk yatların 1400lü yıllarda, bugün Hollanda olarak bildiğimiz bölgenin korsan ve
kaçakçılarla dolu sularında ortaya çıktığı görülür. Aslında yat kelimesi Almancada "Yacht" ve Flemenkçede "Jaght" olarak yazılır ve "avcı, takipçi, kovalayan" anlamına gelir. Gerçekten de “Jaght” denen bu tekneler, o dönemde korsanları ticaret gemilerinden uzak tutmak, kovalamak ve kaçakçıların takibini yapmak için kullanılmıştır. Ancak zaman içerisinde bu ticaret gemilerinin sahibi zengin tüccarlar, “jaght”ları yalnızca bir güvenlik aracı olmaktan çıkarmış, kargolarının limana sağ salim varmasını bu “jaght”ların güvertelerinde kutlamaya başlamışlardır. Kısa süre sonra bu kutlama biçimi özellikle soylular arasında moda haline gelmiş ve küçük gemilerle gezi turlarına açılmak popüler olmaya başlamıştır.
İngilitere Kralı II. Charles ve Yatçılık
Kabul edersiniz ki, tekne ve yat tarihini anlatırken İngilizlerden bahsetmemek imkansız. Şimdi de 1600lü yıllara gidiyoruz. Hikayemizin baş kahramanı, 1685’te öldüğünde 28 tekneden oluşan bir filosu olan İngiltere Kralı II. Charles’tan başkası değil. Tarihçi yazar George Drower, “Boats, Boffins and Bowlines: The Stories of Sailing Inventors” [Tekneler, Boffinler and Borina Halatları: Yelken Mucitlerinin Hikayeleri] adlı kitabında, II. Charles'tan, Büyük Britanya'ya "Yat Yarışı"nı ilk getiren kişi olarak bahseder.
Worcester Savaşı'ndaki yenilginin ve İngiltere'de altı haftalık dolambaçlı ve tehlikeli bir yolculuğun ardından, II. Charles, bir sahil kasabası olan Shoreham'a gelir. Aynı zamanda bir liman olan kasaba, kuzeyde Güney Yaylaları, batısında Adur Vadisi ve güneyinde Adur Nehri ve Manş Denizi üzerindeki Shoreham Plajı ile çevrelenmiştir.
II. Charles burada, 34 tonluk bir kömür gemisi olan “Surprise”ın sahibi Nicholas Tettersell ile 60 gümüş karşılığında kendisini Fransa’ya götürmesi için anlaşır. Ayrıca, Charles, bu kaptan ve küçük ekibine gelecekte Cromwell güçleri tarafından olası bir cezalandırma durumu söz konusu olursa koruma sağlayacağı sözü de verir. Kıta Avrupası'na geçiş yapan Charles, daha sonra soyluların “jaght”lar ile sık sık denize açıldığı yer olan Hollanda'ya sığınır. Sekiz yıllık sürgünü boyunca Charles, seyrüsefer ve yarış taktikleri sanatında hatırı sayılır bir hünere sahip olduğunu gösterir. Yaklaşık on yıl sonra, kral olarak İngiltere'ye döndüğünde, Hollandalı dostları kendisine on üç yatlık bir filo ile eskortluk eder. Ayrıca ona Dutch East Indies Company [Hollanda Doğu Hindistan Şirketi] tarafından kullanılmak üzere inşa edilmiş olan "Mary" isimli gemiyi hediye ederler. Bu tekne İngiltere’nin ilk yatı olma özelliğini taşır.
İlk Yat Yarışı: Katherine vs. Anne
Nihayetinde tahtını sağlama alan II. Charles, Portekiz prensesi Bragançalı Catherine
[Catherine of Braganza] ile evlenirken eşinin onuruna “Katherine” adını verdiği, İngilizler tarafından tasarlanıp inşa edilen bir tekneyi görevlendirir. Kısa süre sonra II. Charles'ın erkek kardeşi James tarafından görevlendirilen “Anne” adlı neredeyse aynı özelliklere sahip bir tekne de filoya katılır. 1 Ekim'de ikisi arasında, kazanan tekneye 100 Sterlin ödülün olduğu bir yarış yapılır. Greenwich'ten Gravesend'e giden ilk ayağı “Anne” ekibi kazansa da, dönüş ayağında Charles dümene geçer ve daha hızlı olan “Katherine” bitiş noktasını rakibinden önce geçer ve İngiliz sularındaki ilk doğrulanmış Yat Yarışı tamamlanmış olur.
1685'te öldüğünde, II. Charles'ın 28 yatı vardı, bunların birçoğunu yarışlarda da kullandı ve ardından Kraliyet Donanması'na devretti. Filosunda, onu özgürlüğe taşıyan kömür gemisi "Surprise" da vardı. Tahtın restorasyonundan sonra Charles, geminin bulunmasını ve Shoreham'lı sahibinden satın alınmasını istemişti. Gemi alındıktan sonra “The Royal Escape” [Kraliyet Kaçışı] olarak adlandırıldı ve ara sıra Thames nehrinde gezintiler yapmak için kullanıldı.